In het Stadslab Spuikwartier is in de periode van april tot en met juni 2018 door circa zestig mensen intensief gewerkt aan een ontwerpend onderzoek, met als doel bouwstenen te produceren die de gemeente Dordrecht kan inzetten voor nieuwe beleidsontwikkeling in het gebied tussen de Singel en de Spuiboulevard. Een participatie nieuwe stijl, vanwege het invlechten van kennis en kunde en betrokkenheid van de gemeente in dit traject. Het Stadslab is een vervolg op de door de gemeente in januari 2018 georganiseerde Spuisafari – het is een verdieping door middel van ontwerpend onderzoek. We zijn trots op de resultaten, die in een buitengewoon positieve en creatieve sfeer tot stand kwamen. We zijn zeer erkentelijk voor de loyaliteit, motivatie en inbreng van eenieder en voor de unieke samenwerking met de gemeente. We hopen een waardevolle bijdrage te hebben geleverd aan een nieuwe toekomst van dit deel van Dordrecht. Het samenvattende document met de de resultaten is hier te bekijken.
Van Spuikwartier naar Stationskwartier
Het Spuikwartier in Dordrecht is een gebied dat schreeuwt om aandacht. Het heeft een enorme potentie gezien de ligging tussen het spoor en de historische binnenstad. Op dit moment is het eerder een soort no go zone, met een verspreid liggende mengelmoes aan soorten woningen en kantoren. Bij heftige regen is er grote wateroverlast. Een ambitieuze transformatie zou ook gediend zijn met een andere naamgeving. De naam ‘Spuikwartier’ is een door Stichting DE STAD bedachte werktitel. De naam ‘Stationskwartier’ is een beter keuze, zo bleek tijdens het Stadslab. Hij geeft direct weer wat het is: een bijzondere wijk in het centrum van de stad dicht bij het OV-station en met de historische binnenstad op loopafstand.
Betrokkenheid Stichting DE STAD
In het najaar van 2016 heeft Stichting DE STAD de eerste keer aandacht besteed aan het gebied. De gemeente had toen al veel eigendommen o.a. langs de Spuiboulevard in het bezit. Tijdens de debat avond van Spui tot Spoor werd gepleit voor een integrale benadering. Toen in de zomer van 2017 de scenario’s voor de gebiedsontwikkeling werden gepresenteerd hebben wij als Stichting DE STAD de gemeente aangeboden om een rol te spelen in de verdere ontwikkelingen. Zo deden een aantal bestuursleden mee als groepsleiders tijdens de Spuisafari, waarbij circa honderd mensen uit de stad zich hebben kunnen uitspreken over goede en slechte punten van het gebied. Deze resultaten hebben gediend als uitgangspunt voor ons Stadslab Spuikwartier, gestart in april en afgerond in juni 2018.
Het Stadslab
Het Stadslab Spuikwartier heeft bestaan uit vier (mooie zomer)werkavonden, een busexcursie, een tussentijdse publieksconsultatie in het Onderwijsmuseum en de eindoplevering aan het College van Burgemeester en Wethouders. Na de zomer zullen de resultaten aan de raad en de bewoners worden gepresenteerd.
Veertig personen hebben deelgenomen aan de werksessies, waarvan een deel specifiek geschoolde ontwerpers uit de stad en een deel niet specifiek geschoolde bewoners uit het gebied of betrokken bij de ontwikkelingen. Daarnaast waren er tien sprekers (waaronder medewerkers van de gemeente die ook hebben deelgenomen aan de gesprekken). De avonden onder leiding van Anneke van Veen starten met een korte filmimpressie van de vorige atelieravond samengesteld door Evelyn Jansen. Elke avond had een thema en werd ingeleid door sprekers: vertegenwoordigers van de gemeente en een expert van buiten de stad. De inleidingen werden gevolgd door werksessies met discussies, het maken van schetsen en maquettes, onderleiding van Moniek Klaren, Bertus de Kock en Hendrik Jan Groeneweg.
De resultaten werden plenair gedeeld en becommentarieerd door de vertegenwoordigers van de gemeente en de expert. De thema’s waren:
Stadslab 1
Stadslab over het onderwerp ‘verkeer en parkeren’, met als externe deskundige Marc Verheijen , verkeerskundige en architect van de gemeente Rotterdam. Inleidingen namens de gemeente: Ciska Meijer, projectleider Spuiboulevard, Jelger de Haas, verkeersdeskundige en Peter Vissers parkeerdeskundige. Bekijk hier de samenvatting van het 1e Stadslab. De presentatie van Marc Verheijen is hier terug te kijken.
Stadslab 2
Stadslab over het onderwerp ‘het stedelijk weefsel’, met als externe deskundige Steven Delva van Delva Landscape Architects. Inleiding namens de gemeente: Valerie Koppelle, architect/stedenbouwkundige.
Bekijk hier de samenvatting van dit 2e Stadslab.
Stadslab 3
Stadslab over het onderwerp ‘openbare ruimte en duurzaamheid’, met als externe deskundige Sylvia Karres, Karres + Brands landscape and urban planning. Inleidingen namens de gemeente: Ellen Kelder, programma manager Water en Naoual Loiazizi, beleidsadviseur Duurzame Stad.
Bekijk hier de presentatie van Sylvia Karres.
Stadslab 4
Stadslab over het onderwerp ‘het Huis van de stad’, met als externe deskundige Michiel Riedijk, Neutelings Riedijk Architects. Inleiding namens de gemeente: Frank Sieuwerts, projectdirecteur Huis van de stad. Inleiding namens de ‘Bibliotheek aan zet’: Ankie Kesseler, directeur bestuurder.
De presentatie van Michiel Riedijk is hier te bekijken.
Evelyn Jansen heeft de filmopnames gemaakt van de inleidingen en de workshops.
Organisatie en samenwerking
De organisatie van het Stadslab Spuikwartier was in handen van Stichting DE STAD. Voortdurend heeft afstemming plaatsgevonden met de gemeente. Er werd overlegd over de agenda, actuele vragen en komende bijeenkomsten en de organisatie van de excursie in het kader van de Dag van de Architectuur. Het Stadslab is mede gefinancierd door de gemeente Dordrecht.
Publieksavond
De publieksavond AAN JOU HET WOORD in het Onderwijsmuseum vond plaats op 30 mei 2018 onderleiding van Rinald van der Wal. Tijdens een drukbezochte presentatie van de resultaten van de eerste drie stadslabs in het Onderwijsmuseum konden de aanwezigen (vijfenzestig personen) reageren op de voorgestelde bouwstenen. Algemeen werden de voorgestelde bouwstenen omarmd. Een aantal aanvullingen is meegenomen in de presentatie in dit document.
Excursie stadskantoren
De excursie naar de stadskantoren in Rotterdam, Deventer en Nijverdal vond plaats op 1 juni 2018. Deze excursie naar een aantal toonaangevende stadskantoren in het land, organiseerde Stichting DE STAD samen met de gemeente Dordrecht in het kader van de Dag van de Architectuur 2018. Naast een aantal vertegenwoordigers van de bibliotheek en de gemeente hadden zich ook geïnteresseerde bewoners opgegeven. Anneke van Veen interviewde alle deelnemers over hun ervaringen bij de bezochte gebouwen en vroeg naar hun verwachtingen van een nieuw stadskantoor. Algemeen werd uitgesproken dat het een Huis van de Stad moet zijn (en dus geen Stadskantoor).
Onlangs heeft RTV Dordrecht een reportage gemaakt over het Spuikwartier en de StadsLABs; hierin komt bestuurslid Anneke van Veen uitgebreid aan het woord, evenals diverse raadsleden over de gemaakte plannen.