StadsLAB De Dordtse Spoorzone 3 – het Maasterras

27 oktober 2021

activiteit: StadsLAB De Dordtse Spoorzone 3

Foto: Allard de Goeij
beeld: Mecanoo

Stichting DE STAD organiseert samen met de gemeente Dordrecht vier StadsLABs over de ideeën van Mecanoo architecten voor de Dordtse Spoorzone. Na twee succesvolle bijeenkomsten over de ontwikkelvisie en over de Stadsbrug, was het derde StadsLAB geheel gewijd aan het Maasterras. Dit keer waren we opnieuw te gast in de werkplaats van BNM Motoren aan de Weeskinderendijk en vanuit de deelnemers en organisatoren werd duidelijk meegegeven dat de locaties op een positieve manier bijdragen aan het doel van de StadsLABs.

Tijdens dit StadsLAB gaan we opnieuw met elkaar in gesprek waarbij de gevormde werkgroepen aan de slag zijn gegaan om suggesties en ideeën aan te dragen. De verzamelde bouwstenen uit de verschillende sessies worden gebundeld zodat ze kunnen bijdragen aan de verdere uitwerking van de plannen.

Anneke van Veen van Stichting De STAD introduceerde als moderator van de avond de eerste spreker: Frans van Deursen, projectleider van de gemeente. Het Maasterras vormt de belangrijkste woningbouwlocatie binnen de Spoorzone. Om dat mogelijk te maken is er veel aandacht voor wat hij ironisch omschrijft als de ‘vrolijkheid’ binnen het gebied, namelijk de spoorlijn en de A16. Zowel op het gebied van geluidsbelasting als van de aanwezige risico’s (o.a. het vervoer van gevaarlijke stoffen) zijn er veel maatregelen nodig om de potenties van het gebied vrij te maken. Belangrijk daarbij zijn de als glooiend Maaspark ingerichte geluidswal langs het spoor en de overkluizing van de A16.

Cris Mitry van architectenbureau Mecanoo onderschrijft dit en noemt het zelfs de belangrijkste opgave om de barrières op te heffen die worden gevormd door de aanwezige infrastructuur. De stedenbouwkundige oplossingen zijn met name gericht op het mengen van functies, multifunctioneel gebruik van de openbare ruimte en het uitnutten van de bijzondere ligging (bereikbaarheid, nabijheid stadscentrum, uitzicht op de rivier, etc). Dat er veel in houtbouw uitgevoerd moet gaan worden spreekt voor zich, nu duurzaamheid meer en meer een hoofdrol bij ontwikkelingen speelt.

Foto’s: Allard de Goeij

Uitgenodigd als inspirator had architectuurhistoricus Wijnand Galema het thema ‘Bagage of ballast’ gekozen voor deze avond. Goed voorbereid legde hij de mooie en lelijke kanten van Dordrecht bloot. Opvallend zijn onder andere de aanwezige hoogteverschillen die een belangrijke kwaliteit kunnen vormen. Maar dat er veel restplekken zijn is onmiskenbaar en die vormen een opgave voor de toekomst. Of kijk eens met een andere bril zoals de buren met hun tours ‘Keep Rotterdam ugly’ langs de lelijkste plekken van de stad. En waar is het water gebleven dat in de afgelopen eeuwen een hoofdrol in dit gebied heeft gespeeld? Het weinige water dat nog rest is geheel weggestopt en verdient het om meer uitgebreid en zichtbaar te worden. Het vormt namelijk een essentiële drager voor een natuurinclusievere, nieuwe wijk.
Op stadsniveau is het Maasterras een belangrijke schakel om het ‘rondje langs de dijken’ mogelijk te maken en dat precies kan laten zien wat Dordrecht is: een eiland! De boodschap is dus: koester deze kwaliteiten. Maar bovenal was deze inspiratielezing een pleidooi voor een goede analyse en het behouden van het aanwezige karakter in de vorm van karakteristieke gebouwen! Aansluitend moest Frans van Deursen erkennen dat dit te weinig aandacht heeft gehad en dat er een duidelijke opgave ligt voor het ontwerpteam om die kwaliteiten bloot te leggen en vervolgens in te zetten bij de planontwikkeling.

Foto’s: Allard de Goeij

Vanuit de werkgroepen kwamen veel tips en aandachtspunten los. Een van de thema’s was dat de wijk een duidelijk inclusief karakter moet krijgen, waarbij ook plaats moet zijn voor bijvoorbeeld woonwagens, woon- en werkplekken voor kunstenaars, etc. Er was zelfs een pleidooi om nu eens zonder projectontwikkelaars te werken zodat de kwaliteit omhoog kan en er ruimte komt voor minder draagkrachtigen die wel een belangrijke rol als pioniers vervullen.

Meer beelden van de avond zijn hieronder te vinden.